“Tijdens het langdurige en pijnlijke levenseinde van mijn oma is zij door alle mogelijke ‘hulpverleners’ in de steek gelaten omdat niemand haar aandoening kennelijk ‘uitzichtloos’ genoeg achtte om euthanasie te rechtvaardigen. Haar aftakelingsproces sleepte zich jaren voort, terwijl ze meerdere malen duidelijk had aangegeven er echt geen zin meer in te hebben. Uiteindelijk is ze op 84-jarige leeftijd aan nierfalen overleden omdat ze verdere behandeling heeft geweigerd. Je kunt je levendig voorstellen wat het – vooral voor mijn ouders – heeft betekend om jarenlang hun moeder in dergelijke mensonterende omstandigheden te moeten aanschouwen. Haar dood was een grote bevrijding; in de eerste plaats voor haarzelf en ook voor de directe familie en vriendenkring.
Mijn andere oma is ook in een staat van gevorderde dementie na jaren tobben eindelijk door een longontsteking geveld, dus ook zij moest een lange lijdensweg gaan. Dat heeft het leven van alle betrokkenen behoorlijk ontregeld. Mijn vader heeft het daarom anders aangepakt. Hij heeft een hartaandoening en moest jarenlang door kanker een reeks bepaald niet aangename behandelingen ondergaan. Op een gegeven moment heeft hij zijn kinderen bijeengeroepen en medegedeeld dat hij er genoeg van had en het medicijngebruik voor zijn hartkwaal zou staken. Binnen twee dagen was hij overleden. Goddank heeft hij door zijn dappere daad, hemzelf en ook ons een lange tijd bespaard van een alles overheersend proces van wachten op de verlossende dood.
Mijn man en ik hebben alles in het werk gesteld om euthanasie mogelijk te maken, maar helaas zonder resultaat. In die tijd dacht men heel strikt over euthanasie. Tot mijn verbazing stel ik vast dat het in de media wel lijkt of die oude, mensonvriendelijke en beschamende, normen herleven. Er lijkt een soort heksenjacht gaande om mensen die verdacht worden van zogenaamde ‘hulp bij zelfdoding’ voor het gerecht te slepen. Ik las ergens het verhaal van een man die met de heliummethode een eind aan zijn leven wilde maken en zijn zoon vroeg een paar ordinaire klemmetjes bij de Praxis te kopen. Kennelijk wilde die vader met die klemmetjes een slang of iets dergelijks wat secuurder bevestigen. Helaas werd dit onbenullige feit door het Openbaar Ministerie als ‘hulp bij zelfdoding’ gezien en de zoon werd veroordeeld tot een straf van drie maanden. Voorwaardelijk weliswaar, maar die straf kan grote gevolgen hebben. Je kunt bijvoorbeeld geen visum meer krijgen voor de VS en vele andere landen. Je zou er maar familie of vrienden willen bezoeken. Of een belangrijke zakenreis willen ondernemen. Dat gaat dan mooi niet door.
Zelf ben ik absoluut voor de autonome route zoals de coöperatie die uitdraagt. Het moet die kant op, ook al is op dit moment de tegenstand van de wetgever sterker dan ooit. Merkwaardig dat ons land op dat punt bepaald achterloopt bij landen als de VS die toch als christelijk en conservatief bekendstaan. In Californië wordt verstrekking van bepaalde ‘middelen tot zelfdoding’ bijvoorbeeld niet strafbaar geacht. Ik heb hier kort geleden een mooie reportage van Louis Theroux over gezien. Die vond ik heel informatief. Eén ding is zeker: we moeten allemaal sterven. In een mensvriendelijke maatschappij zou dit op een menswaardige manier moeten gebeuren én op het moment dat een persoon dit zelf bepaalt. Dus zonder enige inmenging van anderen.”